Posted in English

English

Fanny and Ethel worked in the same office, and, they were neighbours at home.
Fanny was rather a careless girl, and he often lost things. Then she usually went
to Ethel to borrow more from her.
Ethel was a kind girl, but she sometimes got tired of lending things to her
friend.
One Saturday afternoon Fanny knocked at Ethel’s front door, and when
Ethel came to open it, Fanny said to her, ‘Oh, hullo, Ethel. Please lend me a bag.
I’ve lost mine. I’m going to the shops, and I feel very stupid when I haven’t got
anything in my hand when I go out in the street.’
Ethel laughed and answered, ‘Well, Fanny, go down to the end of the
garden. You’ll find a nice wheelbarrow in the shed there. Take that when you go
down to the shops. Then you’ll have something in both of your hands.’
Word outside the 1000: wheelbarrow

Answer these questions

  1. Why did Fanny often lose things?
    Because he was careless
  2. Why did Ethel give Fenny things?
  3. Why didn’t Fanny want to go shopping without a bag?
  4. Why didn’t Ethel give him a bag?
    That Fanny would not lose
  5. What did he want Fanny to take to the shops?
  6. Do you think Fanny took it?
    Yes
Posted in Մայրենի լեզու 6

Ավետիք Իսահակյան, Ուշինարա

Հնդկական զրույց

Արդար և իմաստուն դատավոր էր Ուշինարան: Մաքուր էին նրա բոլոր խորհուրդները և միայն մերձավորների և հեռավորների համար նվիրված:

Համեստ կյանք ուներ նա իր հոյակապ սրահներում և ճոխ սեղան ու ապաստան ամեն աղքատների և ուխտավորների համար, որ տարի բոլոր դեգերում են Գանգայի սրբազան ափերի և Հիմալայի նվիրական անտառների միջև:

***

Մի անգամ, երբ նա դահլիճում նստած կարդում էր Վեդաները, սրտապատառ ներս ընկավ մի աղավնի, որին հետապնդում էր սրաթև անգղը:

Սարսափած թռչունը նստավ դատավորի ծնկին և պաշտպանություն աղերսեց:

Անգղը հասավ նրա հետևից: Սակայն Ուշինարան պատսպարել էր արդեն մահապուրծ աղավնուն:

***

— Դատավո՛ր,— դիմեց անգղը Ուշինարային,— քաղցը վաղուց ընկճել է ինձ: Մեծ հանցանք է քաղցածի ձեռից խլել նրա սնունդը: Ետ տուր ինձ աղավնին:

Ուշինարան ձեռի շարժումով մերժեց նրա պահանջը:

— Դատավո՛ր,— շարունակեց անգղը,— դու պարտաճանաչ մարդու հռչակ ունես, սակայն ինչո՞ւ պարտքի օրենքին հակառակ ես գնում: Ինչո՞ւ ես ինձ զրկում իմ անհրաժեշտ սնունդից:

***

— Այս անօգնական, մահի սարսուռով դողդոջուն թռչունը իմ պաշտպանությանը դիմեց,— առարկեց Ուշինարան,— դո՛ւ, հզոր անգղ, մի՞թե չես տեսնում, ոը իմ առաջին պարտքն է չհանձնել ինձ հավատացող արարածին իր հոշոտող թշնամուն: Ավելի մեծ ոճիր է՝ վտանգված թույլին զրկել օգնությունից, քան թե կատարել ոճիրների ոճիրը` սպանել Բրահմինին:

— Բայց, դատավո՛ր, ամեն արարած աշխարհում ուտելով է, որ կապրի: Եթե զրկես արարածին կերակուրից, իսկույն կդադարի նրա կյանքը: Հիմա որ դու իմ ձեռքից խլում ես իմ ապրուստը, շուտով կմահանամ ես և ինձ հետ` կինս ու ձագուկներս: Աղավնուն խնայելով դու մեզ բոլորիս մահի ես մատնում:

— Դո՛ւ շատ իմաստուն ես խոսում, ո՛վ անգղ, հզոր թռչուն. բայց խոստովանիր, ի՞նչպես կարող ես ընդունել, որ թշվառ փախստականին հանձնեմ կորստի: Բնա՛վ, երբե՛ք: Քո առջև բաց են ահա մառանիս դռները: Գնա՛, ա՛ռ, ինչ որ ուզում ես` եղնիկի միս, վարազի միս: Եվ ուրիշ ինչ որ ուզում ես, ասա՛, կկատարեմ քո կամքը:

— Ոչ, դատավոր, ես ուրիշ տեսակի միս ուտելու սովորույթ չունիմ:

Բնությունից որոշված հավերժական օրենք է, որ անգղները աղավնիներ պիտի ուտեն: Տո՛ւր ինձ իմ իրավունքը:

— Ա՛նգղ,— թախանձեց Ուշինարան,— ինչ արարած, որ ենթակա է մահի սահմաններին, ուզի՛ր, ես կտամ քեզ: Միայն երբեք չեմ կարող հանձնել թշվառության մեջ ինձ ապաստանածին:

— Դատավո՛ր,— պատասխանեց անգղը,— քանի որ դու այդքա՜ն սիրում ես այդ աղավնուն,— փոխարենը տուր քո մարմնից այնքան միս, որքան կշռում է աղավնին:

— Այո՛, հիմա արդար է, և ճշմարիտ է քո կամքը,— սրտահոժար ասաց Ուշինարան,— սիրով կտամ, ո՛վ անգղ, իմ մարմնից փոխարենը:

***

Եվ հանկարծ դահլիճի ձեղունից մի կշիռ կախվեց: Ուշինարան աղավնուն դրեց մի նժարում, իսկ մյուս նժարում` իր մարմնից մի փերթ, բայց աղավնին դեռ ծանր էր կշռում: Նորից կտրեց մսի մի փերթ, և աղավնին նորից ծանր էր: Դարձյալ նորանոր փերթեր կտրեց դրեց, և սակայն աղավնին ավելի և ավելի ծանր էր կշռում:

Այն ժամանակ Ուշինարան ամբողջ իր հոշոտված մարմնով ելավ կանգնեց նժարի մեջ…

— Ես Ինդրան եմ,— ձայնեց անգղը,— տիեզերքի իշխանը, իսկ աղավնին` հուր Ագնիի ոգին: Մենք եկանք քո առաքինությունը փորձելու համար:
Հավիտենական փառքով դու զարդարեցիր քեզ, ո՛վ Ուշինարա, որովհետև քո իսկ մարմնով խղճացիր փոքրիկ աղավնուն և քո կյանքով փրկեցիր թշվառին:

Ժողովուրդների մեջ պիտի չհնանա քո անունը, և հավիտյան պիտի ապրիս դու անմահ փառքով ու փայլով, որովհետև պարտքի սրբության հավատարիմ եղար:

Հարցեր և առաջադրանքներ:
1.Անծանոթ բառերը դուրս գրիր և բառարանի օգնությամբ բացատրիր:
2.Զրույցի առանձին հատվածները վերնագրիր:

Ուշինարան մասին
Անգղի ու աղավնու հայտնվելն
Անգղի քաղցը
Ուշինարաի որոշումը
Ոիշինարաի ազնվությունը

3.Բնութագրիր Ուշինարային:

Ուշիինարան շատ ազնիվ և բարի մարդ է։


4.Դուրս գրիր հիմնական ասելիքը ներկայացնող հատվածը:

5.Այլ կերպ վերնագրիր զրույցը:

Արդար Ուշինարան


6.1-ին և 2-րդ պարբերություններում գտիր -ավոր վերջածանցն ունեցող բառերը:

Մերձավոր, հեռավոր, ուխտավոր։
Տրված բարդ բառերի երկրորդ արմատները փոխելով ստացիր նոր բարդ բառեր:
Օրինակ` սրտապատառ- սրտացավ
սրաթև-սրաձև, սրավեպ, սրավառ, սրապար, Սրատակ։
պարտաճանաչ-պարտավորագիր, պարտադիր, պարազանց, պարտաժանաչ, պարտագիր
նորանոր-նորավառ, նորաբան, նորաբարբառ, նորաբնակ, նորեկ

7. Տրված բարդ բառերի երկրորդ արմատները փոխելով ստացիր նոր բարդ բառեր:
Օրինակ` սրտապատառ- սրտացավ
սրաթև-
պարտաճանաչ
նորանոր
8. Հոմանիշների բառարանի օգնությամբ գտիր տրված բառերին երկուական հոմանիշ:
Արդար — ճշմարիտ, իրավացի
ճոխ — հարուստ, շքեղ
դեգերել — հապաղել, տնտնալ
աղերսել — խնդրել, աղաչել
հռչակ — համբավ, անուն
թշվառ — ողորմելի, խեճ
հավերժական — հավիտենական, մշտական
փերթ — լաթ, կտոր
9. Տեքստում ընդգծել հատուկ անունները:

Posted in Մայրենի լեզու 6

Գ Կ Ք ուղղագրություն

  • Բաց թողած տեղերում լրացրու գ, կ, ք.

ա/ ամոքիչ, այգեկութ, անարգանք, անդրավարտիք, անկարգ, անհագուրդ, ապաքինվել, առաձգական, առինքնել, թափթփուկ, հոգեհմա, քաշքշուք :

բ/ անօգուտ, արգելք, արմունկ, արտասուք, արքայական, բարեհոգի, բարեկարգ, բերքատու, գոգավոր, բարեհոգի, երգահան, ծեգ, թագուհի, կարգուկանոն, հեղգ (ծույլ,ալարկոտ):

գ/ անհոգի, բարկ, բարվոքել, բացականչություն, բերանքսիվայր, գլխահակ, գոգնոց, զուգերգ, կարգապահ, հագնել, հեքիաթ, քսուք :

դ/ անհարկի, արևելք, Գրիգոր, դասալիք, դասակարգ, դեգերել, դիրք, դիցուք, դրասանգ, եզերք, եղերերգ, երաշխիք, երկնել, երկրպագել, զիգզագ, զկեռ (հատապտուղ), հոգեբան:

ե/ աքցան, երգել, երկարաձիգ, զուգորդել, ընդերք, թագակիր, թաղիք, թանգարան, թանկարժեք, թարգմանիչ, թնջուկ, իգական, ժանիք, լեգեոն, լկտի, ծագել:

զ/ անհոգ, ծեծկռտուք, ծունկ, կարգ, կառք, կարագ, կմախք, հագուկապ, հանրօգուտ, հասարակարգ, հավաքել, հեգ (խեղճ), հեռաձիգ, հերյուրանք, տրտմաշուք:

է/ գինարբուք (խրախճանք), գինարբուկ (ծաղիկ), կարգավիճակ, հավաքույթ, հոգեհանգիստ, հոգեվարք, հոգատար, հոգնակի, հոգատանջ, հոգոց, հոնք, հրմշտուք, հոգոց, ոգելից, փնտրտուք:

ը/ ձագար, ձայնակցել, ձգան, ձգտում, ձիգ, ճանկել, ճաքել, ճանկռտուք, ճգնել, ճգնակյաց, ճգնաժամ, ճկուն, ճտքավոր, մածուկ, մակույկ, մանրուք, մարգարիտ :

թ/ հոգալ, հրաձիգ, ճգնավոր, ճկվել, ճրագակալ, մարգարտաշող, հոգեվիճակ, մրգատու, շոգենավ, ոգեկոչել, Սարգիս, վարակազերծել, սգավոր, քաշկռտուք:

ժ/ մարգարտափայլ, մաքրասեր, մեծահոգի, մեղք (հանցանք), մեղկ(թուլամորթ), սուգ, միգամած, մոգական, մտահոգություն, մտմտուք, մրգահյութ, շոգել, նախքան, նախկին, նորոգել, շագանակագույն:

ժա/ միգապատ, մրգաշատ, շքերթ, ոգելից, սրտխառնուք, վարակիչ, տքնաջան, տնկարան, փակցնել, փափագել, փսփսուք, օրակարգ, շուտասելուկ:

ժբ/ շոգեխաշել, ոգևորություն, չօգնել, պատարագ, պատշգամբ, պատրույգ, պարգևատրել, պաքսիմատ,սերկևիլ, վարք(պահվածք), վարկ(հեղինակություն), վարգ(ձիու համաչափ քայլք):

ժգ/ չմուշկ, չոքել, սարքավորում, վարագույր, նորոգել, վերք, տագնապալի, տաքդեղ, տկարամիտ, ուրագ, փեղկ, օրհներգ:

Posted in Մաթեմատիկա 6-րդ 2021-2022

Պարպմունք 16

1.Գրեք թվային հարաբերության 5 օրինակ (օրինակ՝ 2:4,12:6)

10:2

18:9

16:8

50:25

24:12

2. Ի՞նչ է համեմատությունը։

Երկու հավասար  հարաբ.  Կոչվում է  համեմատություն:

3. Ո՞րն է համեմատության տառային արտահայտությունը:

A:b=c:d

4.Համեմատություն կազմող թվերից որո՞նք են համեմատության եզրային անդամները, որո՞նք՝ միջին անդամները, ցույց տուր օրինակի վրա:

20:10=100:50

Եզր.  20, 50

Միչին  10, 100

5. Ո՞րն է համեմատությունների հիմնական հատկությունը:

Եզրային  թվերի   արտադրյալը  հավասար  է  միջին  թվերի  արտադրյալին

6. Գտե՛ք տառի թվային արժեքը

ա) x/36=1/12

x=3

բ) 2/11=x/66

12

7. 640մ^3 ծավալով ավազանը հավասարաչափ հոսող 

ջրով լցվում է 8 ժամում։ Քանի՞ խորանարդ մետր ջուր կլինի 

ավազանում, եթե խողովակը բաց լինի 5 ժ:

Լուծում
640×1/8=80
80×5=400մ^3
Պատ․՝ 400^3

8)Բնակարանի մակերեսը  120մ^2 է։ Նրա հատակը ներկելու համար պահանջվում է 12կգ ներկ։ Քանի՞ կիլոգրամ ներկ է անհրաժեշտ խոհանոցի հատակը ներկելու համար, եթե նրա մակերեսը 20մ^2 է:

Լուծում
120:12=10
20:10=2 կգ ներկ
Պատ․՝ 2 կգ ներկ

Posted in Մաթեմատիկա 6-րդ 2021-2022

Պարապմունք 1.

Նախաբան

  • Ծանոթություն (ներկայանում են սովորողները, բնորոշում են իրենց մեկ բառով):
  • Սովորողներն իրենց բլոգում բացում են նոր բաժին Մաթեմատիկա-6 /2021-2022թթ./  վերնագրով:
  •  Տեղադրում է իրենց համար նախատեսված առաջադրանքների փաթեթի հղումը, դասավանդողի բլոգի հղումը:
  • Նորեկներին (ովքեր դեռ բլոգ չունեն) օգնում են մեդիահմուտ սովորողները, դասավանդողները:
  • Սովորողներն գործածում են իրենց  էլ. փոստը, դասավանդողի հասցեին՝ L.hakobyan@mskh.am -ին ուղարկում իրենց բլոգի Մաթեմատիկա-6 /2021-2022թթ./  բաժնի հղումը:

Ծանոթանում են Սեպտեմբերի 1-10 (Նախագիծ 1)-ին:

Posted in Մաթեմատիկա 6-րդ 2021-2022

Պարապմունք 2.

Քննարկում ենք ստորև նշված խնդիրները:

  1. Միայն չորսեր և յոթեր գումարելով՝ ստացի՛ր 73:
    4+7+4+7+4+7+4+7+4+7+4+7+7
    7×7+6×4
    3×7+13×4
  2. Գտի՛ր այն ամենափոքր բնական թիվը, որի թվանշանների արտադրյալը 120 է:
    358
  3. Երեքհարկանի բուրգ կառուցելու համար օգտագործել են 1+9+25=35 խորանարդ (տե՛ս նկարը): Այդպիսի յոթհարկանի բուրգ կառուցելու համար քանի՞ խորանարդ է անհրաժեշտ:
Подпись отсутствует

Պատ․՝455

  1. Քանի՞ տարբեր ճանապարհով կարող ես A քաղաքից հասնել B քաղաք (տե՛ս նկարը)՝ հետևելով սլաքներին:
Подпись отсутствует

Պատ․՝ 5

Գոռը մոռացել էր իր դարակի փականի գաղտնաթիվը, բայց հիշում էր, որ այն քառանիշ է և կազմված է 1, 2, 3, 4, թվանշաններից: Գոռը փորձեց մի քանի տարբերակ՝ 3421, 4123, 3214, 2134, բայց նրան չհաջողվեց բացել: Գտի՛ր ճիշտ գաղտնաթիվը, եթե հայտնի է, որ Գոռը յուրաքանչյուր թվանշան ճիշտ դիրքում տեղադրել էր երկու անգամ:

Պատ․՝ 3124

Քննարկում ենք ստորև նշված խնդիրները:

  1. Միայն չորսեր և յոթեր գումարելով՝ ստացի՛ր 73:
    4+7+4+7+4+7+4+7+4+7+4+7+7
    7×7+6×4
    3×7+13×4
  2. Գտի՛ր այն ամենափոքր բնական թիվը, որի թվանշանների արտադրյալը 120 է:
    358
  3. Երեքհարկանի բուրգ կառուցելու համար օգտագործել են 1+9+25=35 խորանարդ (տե՛ս նկարը): Այդպիսի յոթհարկանի բուրգ կառուցելու համար քանի՞ խորանարդ է անհրաժեշտ:
Подпись отсутствует

Պատ․՝455

  1. Քանի՞ տարբեր ճանապարհով կարող ես A քաղաքից հասնել B քաղաք (տե՛ս նկարը)՝ հետևելով սլաքներին:
Подпись отсутствует

Պատ․՝ 5

Գոռը մոռացել էր իր դարակի փականի գաղտնաթիվը, բայց հիշում էր, որ այն քառանիշ է և կազմված է 1, 2, 3, 4, թվանշաններից: Գոռը փորձեց մի քանի տարբերակ՝ 3421, 4123, 3214, 2134, բայց նրան չհաջողվեց բացել: Գտի՛ր ճիշտ գաղտնաթիվը, եթե հայտնի է, որ Գոռը յուրաքանչյուր թվանշան ճիշտ դիրքում տեղադրել էր երկու անգամ:

Պատ․՝ 3124

Posted in Մաթեմատիկա 6-րդ 2021-2022

Պարապունք 3

1.Աստղանիշը թվով փոխարինելով ՝ ստացի՛ր ճիշտ հավասարություն:

ա) 43+57=100
բ)  73+48 =121    
գ)  352 -176=176  
դ) 37 x 14= 518      
ե)  451-269 =182

2.Ինչպե՞ս կփոխվի գումարը, եթե 

ա) Գումարելիներից մեկը մեծացնենք 6-ով,

Գումարը կմեծանա 6-ով

բ) Գումարելիներից մեկը մեծացնենք 7-ով, իսկ  մյուսը՝ 4-ով,

Գումարը կմեծանա 11-ով

գ) Գումարելիներից մեկը մեծացնենք 7-ով, իսկ  մյուսը  փոքրացնենք 4-ով,

Գումարը կմեծանա 3-ով

դ) Գումարելիներից մեկը փոքրացնենք 5-ով,

Գումարը կփոքրանա 5-ով

ե) Գումարելիներից մեկը փոքրացնենք 5-ով, իսկ մյուսը `  3-ով,

Գումարը կփոքրքնա 8-ով

զ) Գումարելիներից մեկը մեծացնենք, իսկ մյուսը նույնքանով փոքրացնենք։

Գումարը չի փոխվի

3. Գրի՛ր որևէ երկնիշ թիվ.

25

ա) Գտի՛ր այդ թվի կրկնապատիկը,

50

բ) Գտի՛ր այդ թվի 1/2 մասը,

12. 5

գ)  Գտի՛ր այդ թվից 58-ով մեծ թիվ

83

դ) Գտի՛ր այդ թվից 10-ով փոքր թիվ:

15

4. Հավասարության մեջ մոռացել են դնել փակագծեր և արդյունքում ստացել են սխալ պատասխան։Փորձիր ավելացնելով փակագծեր, ստանալ ճիշտ հավասարություն

ա) 3+7×2 -5= 15
(3+7)x2-5= 15
բ) 18-8:2+5= 9
18-(8:2+5)= 9
գ) 5+12-8:2= 7
5+(12-8):2= 7
դ) 21-18:3+9= 6
21-(18:3+9)=6
ե) 17-24:2+4=13
17-24:(2+4)= 13

5. Լուծի՛ր խնդիրը:
Առավոտյան ժամը 8:00 է: Այդ պահից հետո որքա՞ն ժամանակ անց ժամացույցի րոպեի և ժամի սլաքները 4-րդ անգամ իրար կհանդիպեն (այսինքն՝ իրար վրա կգտնվեն):

Պատ․՝ 10:00

Posted in Մաթեմատիկա 6-րդ 2021-2022

Պարապմունք 4.

1.Աստղանիշը թվով փոխարինելով՝ ստացի՛ր ճիշտ հավասարություն․

ա) 40+60=100 
բ) 45+33=78  
գ) 57+53=110   
դ)121-65=56

2.Ինչպե՞ս կփոխվի արտադրյալ, եթե 

ա) արտադրիչներից մեկը մեծացնենք 3 անգամ ,

արտադրյալը կմեծանա 3 անգամ

բ) արտադրիչներից մեկը փոքրացնենք 5 անգամ  ,

արտադրյալը կփոքրանա 5 անգամ

գ) արտադրիչներից մեկը մեծացնենք 2 անգամ, իսկ մյուսը`  3 անգամ ,

արտադրյալը կմեծանա 6 անգամ

դ)  արտադրիչներից մեկը մեծացնենք 3 անգամ, իսկ մյուսը  փոքրացնենք 3 անգամ։

արտադրյալը չի փոխվի

3. Հաշվիր՝

(333−308)⋅25−612:34=25×25-612:34=625-17=607

4.Քանի՞  հատ  յոթանիշ թիվ կա, որի գրության մեջ  ամեն հաջորդ թվանշան մեծ է նախորդից ։

20

Posted in Մաթեմատիկա 6-րդ 2021-2022

Պարապմունք 15

29.09.2021

1. Գրի՛ առեք համեմատությունը.

ա) 6-ը հարաբերում է 5-ին այնպես, ինչպես 2-ը հարաբերում է   5/3-ին:

6:5=2:5/3

բ) 1-ը հարաբերում է 100-ին այնպես, ինչպես 10-ը հարաբերում է 1000-ին:

1:100=10:1000

գ) 63-ը հարաբերում է 49-ին այնպես, ինչպես 45-ը հարաբերում է  35-ին:

63:49=45:35

դ) 2/7 -ը հարաբերում է 5-ին այնպես, ինչպես 4-ը հարաբերում է 70-ին:

2/7:5=4:70

2.Գրեք համեմատությունը և նշեք, թե որոնք են նրա եզրային անդամներ,ներկեք կարմիր գույնով,  և միջին անդամները ներկեք կապույտ գույնով:

ա) 51 : 17 = 102 : 34,
 բ) 9 : 1 = 1008 : 112,

3.Գտեք իրար հավասար հարաբերությունները և նրանցից համեմատությո՛ւն կազմեք.

ա) 15 : 35, 9 : 60, 3 : 7,
15:35=3:7
բ) 34 : 3, 68 : 6, 262 : 24
34:3=68:6

4. Հետևյալ թվերից կազմե՛ք համեմատություններ.

ա) 4, 6, 12, 8, 

6:4=12:8

բ) 15, 18, 6, 5,
15:18=5:6

5. Մի հատվածի երկարությունը 10 սմ է, մյուսինը՝ 25 սմ։ Նրանց երկարություններն արտահայտելով միլիմետրերով՝ կազմե՛ք համապատասխան համեմատությունը։

100 մմ  250 մմ-100:250=10/25

6. Մի մարմնի զանգվածը 35 կգ է, իսկ մյուսինը՝ 10 կգ։ Մարմինների զանգվածներն արտահայտելով գրամներով՝ կազմե՛ք համապատասխան համեմատությունը:

35000գ 10000գ -7գ:2գ