Ճնշման ուժ և ճնշում

Թեման.Ճնշման ուժ և ճնշում:Գազի ճնշում

1.Որ ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում ճնշում:

Ճնշումը բնութագրում է 2 հպվող մարմինների փոխազդեցությունը և հավասար է հպման մակերևույթին ուղղահայաց ազդող ուժի հարաբերությանը մարմինների հպման մակերևույթի մակերեսին

2.Գրել ճնշումը սահմանող բանաձևը:

p=F/S

3.Որոնք են ճնշման միավորները

Ճնշման միավորը 1 Պասկալն է, ի պատիվ ֆրանսիացի գիտնական Բլեզ Պասկալի։

4.Ինչով է պայմանավորված գազի <<ինքնակամ >> ընդարձակումը:

Գազի մոլեկուլները միշտ անկանոն շարժվում են ձկտելով իրարից հեռանալ:

5.Որոնք են գազը բնութագրող մեծությունները:

Գազի մոլեկուլների հարվածներն անոթի պատերի ամեն մի տեղամասում ստեղծում են ճնշման ուժ։Ճնշման ուժի հարաբերությունն այդ տեղամասի վրա ցազի գործադրած ճնշումն է:

6.Բացատրեք գազում ճնշումը  ինչպես է փոփոխվում ,գազը բնութագրող մեծություններից կախված:

Գազի գտնվող տարածքը եթե մեծանում է, ճնշումը նվազում է, իսկ եթե տարածքը փոքրանում է, ճնշումը ավելանում է:

7.Ինչու են գազերը ճնշում գործադրում անոթի պատերին

Ճնշում

Ճնշում,ճնշման միավորներ. Լուկաշիկի խնդրգրքից էջ 46, խնդիրներ `358-368

Լրացուցիչ առաջադրանք ` է.Ղազարյանի դասագրքի էջ177, խնդիր 134-ից սկսած…

Ճնշումը նշանակում ենք ֊ p
Ուժը ֊ f
Մակերեսը – S
1Պա= 1Ն/մ²

Բանաձև
P=f/s

358.
F=37,5կգ=37500ն
S=0,0075մ²

---

p=?

P=F/S=37500ն/0,0075մ²=375000000/75Պա=5000000Պա=5000կ Պա = 5Մ Պա

359.

360.
M=48կգ
S=320սմ²=0,032մ²

9=9,8 ն/կգ = 10 ն/կգ

Ճնշում

Ճնշման միավորներ

մաս 1 էջ 51-54

Տարբերակ 1

1.

Մարմնի վրա ազդող ուժը կախված է ազդող ուժի մոդուլից և մակերևույթից, որի վրա ուղղահայաց ազդում է ուժը։

պատ.՝ 1

2.

Ճնշում անվանում են այն մեծությանը, որը հավասար է մակերևույթին ուղղահայաց ազդող ուժի հարաբերությանը այդ մակերևույթի մակերեսին։

պատ.՝ 2

3.

Կոմբայների, սերմնացանների և այլ գյուղատնտեսական մեքենաների անիվները պատրաստում են լայն անվագոտիներով, որպեսզի ճնշումը փոքրացնեն, քանի որ որքան մեծ է հենման մակերեսը, այնքան փոքր է ճնշումը։

պատ.՝ 2

4.

1. առաջինում

5.

54կՆ=54000Ն

S=f/p

S=54000(Ն)։40000(Պա)=1,35

Պատ․՝ 2

Տարբերակ 2

1.

F=60000Ն

S=1,5մ²

P=f/s

P=60000(Ն)։1,5մ²=40000Պա

Պատ․ 4

2.

պատ.՝ 1

3.

Կտրող գործիքները սրում են այն բանի համար, որպեսզի փոքրացնեն ճնշումը, քանի որ ինչքան մեծ է հենման մակերեսը, այնքան փոքր է ճնշումը։

պատ.՝ 2

4.

երկրորդում

3.

Շենքի պատերը կառուցում են լայն հիմքի վրա, որպեսզի փոքրացնեն ճնշումը, քանի որ ինչքան մեծ է մակերեսը, այնքան փոքր է ճնշումը։

պատ.՝ 2

4.

երրորդում

3.

Եթե մարդու ոտքերի տակ ջրամբարի սառույցը կոտրվում է, ապա մոտենալ չի կարելի։ Նրան փրկելու համար պետք է նետել տախտակ կամ երկար ձող։ Հենվելով դրանց վրա՝ նա կարող է դուրս գալ ջրից և անցնել սառույցի վրայով։ Տախտակին կամ ձողին հենվելը թույլ է տալիս փոքրացնել ճնշումը, քանի որ այդ դեպքում հենման մակերեսը մեծ է, իսկ ճնշումը փոքր։

պատ.՝ 5

4.

երրորդում

Մարմնի կշիռ

1.Ի՞նչն են անվանում մարմնի կշիռ:

Այն ուժը, որով մարմինը երկրի ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա , կոչվում է մարմնի կշիռ։

2.Ի՞նչ բնույթի ուժ է մարմնի կշիռը:

Մարմնի կշիռը իր բնույթով առանձգականության ուժ է, որը կիրառված է հենարանի կամ կախոցի վրա։

3.Ինչպե՞ս է ուղղված մարմնի կշիռը,և որտեղ է այն կիրառված

Մարմնի կշիռը կիրառված է հենարանի կամ կախոցի վրա։

4.Ի՞նչ բանաձևով է որոշվում մարմնի կշիռը:

P=mg

5.Պարզաբանել մարմնի կշռի և ծանրության ուժի տարբերությունները:

6.Քննարկել մարմնի զանգվածի և կշռի տարբերությունները

Օրինակ՝ կշռվելիս մեր կշիռը մեզ հայտնում են կիլոգրամնեով, բայց կիլոգրամը մարմնի զանգվածի միավորն է, իսկ կշիռն ուժ է և չափվում է նյուտոնով։

Ֆիզիկա

1.Ո՞ր երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա

Արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի և չափերի փոփոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա։

2.Դեֆորմացիայի  օրինակների քննարկում

Օրինակ վերցնում ենք երկաթը ծալում ենք և երկաթը դեֆորմացվում է, փոխելով իր տեսքը։

3.Ո՞ր դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական ,որը՝պլաստիկ:Բերել օրինակներ

Եթե արտաքին ազդեցությունը վերցնելուց մարմինը լրիվ վերականգնում է իր նախկին ձևն ու չափերը, դեֆորմացիան կոչվում է առանձգակամ, հակառակ դեպքում՝ պլաստիկ։

օրինակ՝

առանձգականություն

Երբ որ մենք նետի աղեղը ձգում ենք և բաց ենք թողնում նա վերականգնում է իր նախկին տեսքը։

պլաստիկ

Երբ որ մենք վերցնում ենք թաց կավ և ճզմում այն ձեռքերով, նա չի վերականգնում իր նախկին տեսքը և դեֆորմացվում է։

4.Ո՞ր ուժն են անվանում ծանրության ուժ

Երկրի կողմից մարմինների վրա ազդող ուժը անվանում են ծանրության ուժ։

5.Ինչպե՞ս է կախված ծանրության ուժը  մարմնի զանգվածից

6.Ո՞ր ուժն են անվանում առաձգական ուժ,և ինչպե՞ս է այն ուղղված:

Այն դեֆորմացիան, որի դեպքում արտաքին ազդեցությունը վերացնելուց հետո մարմինը վերականգնում է իր ձևն ու չափերը, կոչվում է առանձգական ուժ։

7.Հուկի օրենքի ձևակերպո

Առաձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնում առաջացած առաձգականության ուժն ուղիղ համեմատական է դեֆորմացայի չափին

8.Հուկի օրենքն արտահայտող բանաձևը

9.Ի՞նչ կառուցվածք ունի ուժաչափը

10.Ո՞ր օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը

Ուժաչափի աշխատանքը հիմնված է Հուկի օրենքին։

Նյութի խտություն Վ.Ի.Լուկաշիկի

Վ.Ի.Լուկաշիկի խնդրագրքից էջ֊28 խնդիրներ 216֊233

MH հիմնական միավորը 1մ³ այլ միավորներ են 1դ³, 1ս³, 1մմ³, 1լ,1մլ

119.
S=20կմ
t¹=5ժ
t²=2ժ
t³=22ր
t⁴=1,4ր
_____
V¹-V⁴=?

V¹=S/t¹=20կմ/5ժ=4կմ/ժ=4=1000մ/93600=10մ/9վ
V²=S/t²=20կմ/2ժ=10կմ/ժ=10.1000մ/3600վ=100մ/36վ=2,77777778
V³=S/t³=20կմ/22ր=20×1000մ/22×60վ=1320
V⁴=S/t⁴=20կմ/1,4ր=20×1000մ/1,4×60վ=

Մեխանիկական շարժում հավասարաչափ և անհավասարաչափ շարժում

Առաջադրանքների կատարում գիտելիքների ստուգում գ.Մխիթարյան մաս 1

Տարբերակ 1
I. (1) ժամանակի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունը մեկ այլ
մարմնի նկատմամբ անվանում են Մեխանիկական շարժում

1.անցած ճանապարհ

2. հետագիծ

3. մեխանիկական շարժում

II. (2) Որի դեպքում.

մարմինը ցանկացած հավասար ժամանակամիջոցներում անցնում է
հավասար ճանապարհներ անվանում են հավասարաչափ շարժում։

III. (2) Շարժվող գնացքի վագոնում նստած ուղևորը գտնվում է դադարի վիճակում.

վագոնի և վագոնում նստած մյուս ուղևորների

պատ 1,3

IV. (2) Մարդատար գնացքը ցանկացած 0,5ժ-ում անցնում է 60կմ
ճանապարհ, 15ր-ում’ ՅՕկմ, 1ր-ում’ 2կմ և այլն: Ի՞նչ շարժում է դա.

1. անհավասարաչափ 2. հավասարաչափ 3. որոշ տեղամասերում հավասարաչափ

Տարբերակ 2
(2) Այն գիծը, որը մարմինը գծում է իր շարժման ընթացքում, անվանում են.
1. անցած ճանապարհ 2. հետագիծ 3. մեխանիկան շարժում
II. (2) Մարմնի անցած ճանապարհ կոչվում է.
1. մարմնի սկզբնական և վերջնական դիրքերի միջև եղած
հեռավորությունը
2. հետագծի այն հատվածի երկարությունը, որը մարմինը անցնում է
որոշակի ժամանակամիջոցում
III. (2) Շարժվող գնացքի վագոնում սեղանի վրա դրված խնձորը տեղա-
փիոխվում է …նկատմամբ.
1. վագոնում քայլող ուղևորի 2. շոգեքարշի
3. վագոնում նստած ողևորի
IV. (2) Թվարկված շարժումներից, ո՞րն է հավասարաչափ.
1. ավտոմեքենայի շարժումը արգելակման ընթացքում
2. ժամացույցի ճոճանակի շարժումը
3. հարթավայրում հոսող գետի ջրի շարժումը
4. երկրի շարժումը իր առանցքի շուրջը

Տարբերակ 3
I. (2) Այն գծի երկարությունը, որը մարմինը անցնում է որոշ ժամանակամիջոցի ընթացքում, անվանում են.
1. անցած ճանապարհ 2. հետագիծ 3. մեխանիկական շարժում
II. (2) Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը.
1. հետագծի երկարությունը, որով շարժվում է մարմինը
2. մարմնի դիրքի փոփոխությունը այլ մարմինների նկատմամբ
3. այն գիծը, որով շարժվում է մարմինը
III. (2) Հեծանիվը իջնում է բլրից: Նրա ո՞ր մասերն են կմախքի նկատմամբ
գտնվում շարժման մեջ.
1. ոտնակները իրենց պտտման ընթացքում
2. ոտնակները հեծանիվի «ազատ ընթացքի» ժամանակ
3. նստատեղը
4. շղթան ոտնակների պտտման դեպքում

Տարբերակ 3
IV. (2) Ավտոմեքենան 0,5ժ-ում անցավ ՅՕկմ հեռավորություն, ընդ որում՜
առաջին 15ր-ում՜ 20կմ, իսկ հաջորդների ընթացքում՜ 10կմ: Ի՞նչ
շարժում է դա.
1. անհավասարաչափ 2. հավասարաչափ
3. ճանապարհի որոշ հատվածներում հավասարաչափ
Տարբերակ 4
I. (2) Այն շարժումը, որի ընթացքում մարմինը ցանկացած հավասար ժա­
մանակամիջոցներում անցնում է հավասար ժանապարհներ, անվանում են.
1. մեխանիկական շարժում 2. հավասարաչափ շարժում 3. անհավասարաչափ շարժում
II. (2) Ինչպե՞ս է կոչվում այն գիծը, որը մարմինը գծում է իր շարժման
ընթացքում.
1. ուղիղ գիծ 2. անցած ճանապարհ 3. հետագիծ
III. (2) Ո՞ր մարմինները կամ նրանց մասերն են գտնվում դադարի
վիճակում Երկրի նկատմամբ.
1. շարժվող տրակտորի թրթուրների ներքևի մասերը
2. շարժվող տրակտորի թրթուրների վերևի մասերը
3. արեգակը 4. շենքի հիմքը
IV. (2) Բերված շարժումներից որո՞նք են անհավասարաչափ.
1. ժամացույցի վայրկենաչափի սլաքի շարժումը
2. ձեռքից ընկած գնդակի շարժումը
3. մետրոյի շարժասանդուղքի շարժումը

Թեման․Իներցիայի երևույթը։Խնդիրների լուծումներ։

Կրկնել նախորդ դասը

Դասարաանում քննարկվող հարցեր․

1․Ինչպե՞ս է շարժվում մարմինը,եթե նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդում

եթե մարմնի վրա այլ մարմին չի ազդում ապա այն պահպանում է դադարի վիճակ

2․Ո՞ր երևույթն  է կոչվում իներցիա

Այլ մարմինների ազդեցության բացակայությամբ մարմնի դադարի կամ ուղղակի հավասարաչափ շարժման վիճակը պահպանելու երևույթը կոչվում է իներցիա։

3․Ինչու՞ է վտանգավոր թռչել շարժվող ավտոբուսից

Քանի որ արագությունը կրկնակի է դառնում

4․Շրջապատից մեկուսացված մարմինը կփոխի՞ իր արագությունը,թե՞ ոչ:

Ոչ քանի որ նրա վրա այլ մարմին չի ազդում

Մեխանիկական շարժում:Շարժման հարաբերականություն:Նյութական կետ:Շարժման հետագիծ:Ճանապարհ:Հավասարաչափ շարժում:Արագություն:

Պատասխանել հետևյալ  հարցերին..

1.Ինչն են անվանում մեխանիկական շարժում

Ժամանակի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունը այլ մարմինների նկատմամբ կոչվում է մեխանիկական շարժում։

2.բերել մեխանիկական շարժման օրինակներ

3.որ մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին

4.Ինչն են անվանում նյութական կետ

5.Որ դեպքում մարմինը կարելի է համարել նյութական կետ,.որ դեպքում՝ոչ

6.Ինչն են անվանում շարժման հետագիծ

7.Ինչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ

8.Ինչով է տարբերվում հետագիծն անցած ճանապարհից:

9.Ո՞ր շարժումն է կոչվում հավասաաչափ:

10..Ո՞ր մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ շարժման արագություն ՝գրել բանաձևը

11..Ի՞նչ միավորներով է չափվում արագությունը՝ՄՀ-ում

12..Ինչպե՞ս որոշել հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը,եթե հայտնի է նրա արագությունը ու շարժման ժամանակը,գրել բանաձևը

13.Ինչպե՞ս որոշել հավասարաչափ շարժման ժամանակը,եթե հայտնի են մարմնի արագությունն ու ճանապարհը,գրել բանաձևը:

Ֆիզիկա

Քննարկվող հարցեր

1. ի՞նչ է փորձը և ինչո՞վ է այն տարբերվում դիտումից

Փորձը հնարավորություն է տալիս կրկնել ուսումնասիրվող երևույթը և դիտել այն մի քանի անգամ և տարբեր պայմաններում, կամ, հակառակը, դիտել երևույթը մի քանի անգամ՝ նույն պայմաններում:  

2․Ֆիզիկական մեծությունների չափումներ,չափումների դերը գիտության մեջ

չափումների արդյունքների վերլուծման հիման վրա են արվում ճիշտ եզրահանգումներ

3.Ի՞նչ է նշանակում չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն:

չափել ֆիզիկական մեծությունը նշանակում է այն համեմատել նույնատիպ մեծության հետ։

4.Գրիր երկարության հիմնական և այլ  միավորները:Չափման գործիք

Չափաքանոն

5.Ի՞նչ չափիչ   սարքեր    եք ճանաչում: Թվարկեք

Չափաքանոն, վարկյանաչափ, չափագլան

6.Այդ սարքերը ի՞նչ ֆիզիկական մեծություններ են չափում

Վարկյանաչափ ֊ վարկյան չափող

Չափաքանոն ֊ երկարություն չափող

7.Ի՞նչ է չափիչ սարքի սանդղակ

Յուրաքանչյուր չափիչ սարք ունի սանդղակ։ Չափից սարքի սանդղակի ամենամեծ արժեքը կոչվում է սարքի չափման սահման

8.Ո՞րն է չափիչ սարքի չափման սահմանը

Չափից սարքի սանդղակի ամենամեծ արժեքը կոչվում է սարքի չափման սահման

այս նկարի չափաքանոնի համար այն 15 սմ է

9.Ի՞նչն են անվանում սանդղակի բաժամնման արժեք

Չափիչ սարքի սանդղակի բաժանման արժեքը որոշելու համար անհրաժեշտ է գտնել սանդղակի մոտակա այն երկու գործիքները որոնց կողքին մեծության թվային արժեքներն են կոչվում։

10.Ինչի՞ց է կախված չափման սխալը

Չափման սխալը կախված է բաժանման արժեխից։