Մայիսի 10 – 13

Սովորել՝ Հյուսվածքներ թեման

Դասարանական աշխատանք

Պատասխանել հարցերին

1. Ի՞նչ է հյուսվածքը: Միևնույն ծագում ունեցող, կառուցվածքով և գործառույթներով նման և միջբջջային նյութով միացած բջիջների խումբը կոչվում է հյուսվածք:
2. Ի՞նչ հյուսվածքներ ունեն բույսերը: Գոյացնող, հիմնական, ծածկող, փոխադրող և մեխանիկական:
3. Բույսի ո՞ր մասերում է տեղադրված գոյացող հյուսվածքը: Արմատի ծայրին և ընձյուղի գագաթին:

Տնային առաջադրանք

Պատասխանել հարցերին

1. Ո՞ր հյուսվածքն է կատարում բույսի և նրա օրգանների հենարանի դեր: Մեխանիկական հուսվածք
2. Կենդանական ի՞նչ հյուսվածքներ գիտեք: Էպիթելային, շարակցական, մկանային և նյարդային:
3. Ի՞նչ պաշտպանական դեր է կատարում շարակցական հյուսվածքը: Շարակցական հյուսվածքը կատարում է հենարանային և պաշտպանական դեր: Այն կարող է լինել պինդ, փուխր կամ հեղուկ:

Մայիսի 2֊6

Սովորել՝ Բջջի կառուցվածքը։

Պատասխանել հարցերին։

1. Որո՞նք են բջջի հիմնական կառուցվածքային մասերը։ Բջջաթաղանթ, ցիտոպլազմա, կորիզ:
2. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։ Բջջաթաղանթը կատարում է պաշտպանական դեր: Նրա միջով բջիջ են ներթափանցում ջրում լուծված որոշակի նյութեր, և հեռացվում են բջջի համար ոչ պիտանի նյութերը:
3. Ո՞րտեղ է գտնվում բջջահյութը և ինչ է այն պարունակում։ Համարյա բոլոր բուսական բջիջներում լավ երևում են բջջահյութով լցված խոռոչներ վակուոլներ: Բջջահյութը հեղուկ է ջրի մեջ լուծված շաքարով և զանազան նյութերով: Օրինակ կիտրոնի բջջահյութում պարունակում է կիտրոնաթթու:
4. Ի՞նչ գույնի պլաստիդներ կան բուսական բջջում։ Կանաչ

Ապրիլ ամսվա ամփոփիչ աշխատանք

1. Որ օրգանի շնոհիվ է ,որ ցանցաթաղանթի վրա շրջված տեսքով ստացված պատկերները մենք տեսնում ենք ուղիղ դիրքով։ Բիբը
2. Որ նյութերն են բջջում համարվում էներգիայի հիմնական աղբյուրներ։ Ածխաջրերը օրգանիզմն ապահովում են էներգիայով: Բույսերն ածխաջրերն պաշարում են օսլայի, իսկ կենդանիները գլիկոգենի ձևով: Օրգանիզմին անրհրաժեշտ էներգիայի մոտավորապես 30%-ն ապահովում են ճարպերը:
3. Լուսնի վրա անհնար է որևէ ձայն լսել,մեկնաբանեք ի՞նչու։ Որովհետև այնտեղ օդ չկա
4. .Ջրում ձայնի արագությունը ո՞րքան է։ 1500 մ վարկյան
5. Օդում ձայնի արագությունը ո՞րքան է։ 340 մ վարկյան
6. Ի՞նչ նշանակություն ունր ճարպը կենդանի օրգանիզմի վրա։ Օրինակ առջը երբ քնում է ձմռանը սնվում է ճարպով
7. Ի՞նչ քիմիական տարրերից է կազմված բջիջը։ Բջջի բաղադրության հիմնական մասը (մոտ 98%) կազմում են թթվածինը (O), ածխածինը (C), ջրածինը (H), ազոտը (N):Կենդանի բջջի բաղադրության մեջ մինչև 80%-ը կազմում է ջուր:
8. Ինչու են Արեգակը և աստղերը համարվում լույսի բնական ,իսկ մոմը և էլեկտրական լամպը արհեստական աղբյուրներ։ Որովհետև արևը և աստղերը ստեղզծված են բնությունից, իսկ մոմը և այլ լույսի աղբյուրներ ստեղծում է մարդը:
9. Ի՞նչու են բոլոր բջիջները մեծ քանակությամբ ջուր պարունակում։ Որովհետև միշտ ծարավ են
10. Որ անկյուն է կոչվում բեկման անկյուն։  Լույսն ընկնում է երկու թափանցիկ միջավայրերը, լույսի մի մասն անդրադառնում է, իսկ մյուս մասն անցնում է երկրորդ միջավայր
11. Անթափանց մարմնի գույնը ինչից է կախված։ Արևի շողքից
12. . Թափանցիկ մարմնի գույնը ինչից է կազմված։ Արևի շողքից
13. Թվարկեք արեգակնային սպեկտրի գույներն ըստ հաջորդականության։ Ծիածանի գույները
14. . Ինչ է նուկլեինաթթուն։ Նուկլեինաթթունները պահպանում ենօրգանիզմիժառանգական հատկանիշները և փոխանցում սերունդներին

Ապրիլի 18-22

Սովորել ՝

Բջիջ:Բջջի քիմիական բաղադրությունը:

Պատասխանել հարցերին:

1. Ի՞նչ է բջիջը:

Բջիջը մարդու ամենափոքր կենսական մասնիկն է:

2. Ո՞ր նյութերն են բջջում էներգիայի հիմնական աղբյուրը:

Ածխաջրերը օրգանիզմն ապահովում են էներգիայով: Բույսերն ածխաջրերն պաշարում են օսլայի, իսկ կենդանիները գլիկոգենի ձևով: Օրգանիզմին անրհրաժեշտ էներգիայի մոտավորապես 30%-ն ապահովում են ճարպերը:

3. Ո՞րոնք են բջջի բաղադրության հիմանական քիմիական տարրերը:

Բջջի բաղադրության հիմնական մասը (մոտ 98%) կազմում են թթվածինը (O), ածխածինը (C), ջրածինը (H), ազոտը (N):

Կենդանի բջջի բաղադրության մեջ մինչև 80%-ը կազմում է ջուր:

Ապրիլ 11֊15

Սովորել՝ Ձայնի ընկալումը։Լսողության հիգենիա։

Դասարանական աշխատանք։

1. Ի՞նչ կառուցվածք ունի մարդու ականջը։ Ականջախեցի, թմբկաթաղանթ, ականջի ոսկրիկներ, լսողական նյարդ
2. Ի՞նչ նպատակով են շենքերում օգտագործում ուղեգորգերը։ Որպեսզի աղմուկ չլինի:
3. Ինչպե՞ս է աղմուկն ազդում մարդու օրգանիզմի վրա։ Աղմուկը օրգանիզմի վրա ազդոմ է երբոր մարդը միապաղաղ լռության մեջ է և մի փոքր ձայնը առաջացնում է գլխացավ:
4. Ինչպե՞ս են պայքարում աղմուկի դեմ։ Ականջի համար նախատեսված խցաններ են դնում:

Տնային առաջադրանք

1. Թվարկե՛ք մի քանի կենդանիներ ,որոնք լսում են ՝

ա)ինֆրաձայները – մեդուզա, ձուկ, փիղ

բ) ուլտրաձայները – դելֆին, չղջիկ, կրծողներ, շներ

2.Ինչպիսի՞ միջոցներ են ձեռնարկվում մարդու օրգանիզմի վրա աղմուկի վնասակար ազդեցությունը նվազեցնելու նպատակով։ Տներում, շենքերում, հասարակական վայրերում ձայնի ուժգնությունը չպետք է գերազանցի հանդարտ զրույցի ձայնի ուժգնությանը:

3.Ո՞րքան պետք է լինի հասարակական միջավայրերում,բակերում,բնակելի տներում աղմուկի ուժգնությունը։

17-20

4.Ո՞ր ձայներն ունեն հանգստացնող ազդոեցություն։

Ծովի խշշոց, անտառում տերևների սվսվոց

Մարտի 25 – 29

Դասարանական աշխատանք Պատասխանել հարցերին

1. Ի՞նչպես է առաջանում ձայնը:Նկարագրե’ք ձայնի առաջացման որևէ օրինակ: մարմինները տատանվում են և առաջանում է ձայնը։
2. Լուսնի վրա անհնար է լսել որևէ ձայն:Ի՞նչն է այդ բացարձակ անդորրի պատճառը: որովհետև այնտեղ օդ չկա
3. Որսորդները իրենց ականջը հաճախ հպում են հողին: Ինչու՞: հողից լսվում է կենդանիների ոտքերի ձայները։

Տնային առաջադրանք 1.Ի՞նչ է կոչվում ինֆրաձայն: ձայնային ալիքները

2.Ո՞ր ձայն ենք անվանում ուլտրաձայն: Որոնք լսում են կենդանիները:

3.Ի՞նչպես է տատանվող մարմնից ձայնը հասնում մեր ականջին: 

Տատանվող քանոնը շարժման ուղղությամբ առաջացնում է իր առջեւ օդի խտացում, մյուս կողմով այն առաջացնում է իր հետեւի օդի նոսրացում։

4.Մատը թեթևակի հպեք ձեր կոկորդին և խոսեք : Նկարագրեք,թե ինչ եք զգում այդ պահին: Զգում եմ որ կոկորդումս բան կա:

5 Թռիչքի ժամանկան ագռավը մեկ վայրկյանում թևերը թափահարում է 3-4 անգամ, ճնճղուկը՝ մինչև 13 անգամ , իշխանամեղուն ՝ 110 անգամ ,իսկ մոծակը՝ 500-1000 անգամ: Այդ թռչուններից և միջատներից որո՞նք են առաջացնում մարդոսւ համար լսելի ձայն, և որո՞նք՝ ինֆրաձայն:

մոծակը

Մարտի 14-18

Սովորել ՝ Լույսը և գույնը բնության մեջ։Ծիածան։

Դասարանական աշխատանք Պատասխանել հարցերին։

1. Ի՞նչու է պրիզմայում կամ ջրի կաթիլում սպիտակ լույսը բաժանվում առանձին գունավոր ճառագայթների.դրանցից,որ գույնի ճառագայթներն են բեկվում՝ա)ամենափոքր չափով բ)ամենամեծ չափով։

2.Ի՞նչից է կախված անթափանց մարմինների գույնը։

Անթափանց մարմնի գույնը կախված է այն բանից, թե արեգակնային սպիտակ լույսից ինչ գույնի ճառագայթներ է մարմինը կլանում և ինչ ճառագայթներ է անդրադարձնում

3.Ի՞նչից է կախված թափանցիկ մարմիների գույնը։

Թափանցիկ մարմինների գույնը պայմանավորված է նրանց միջով նրանց միջով անցած ճառագայթների գույնով

4.Ձեր կարծիքով ՝ ի՞նչ դեր կարող է գույնը կենդանիների կյանքում։

Տնային աշխատանք

1. Ի՞նչով է պայմանավորված մարմիների գույնը։Արեգակնային սպիտակ լույսը տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբ է: Ապակե եռանկյուն պրիզմայում տարբեր գույնի ճառագայթները բեկվում են տարբեր չափով և նբաժանվում իրարից
2. Ո՞ ր գիտնական է ապացուցել,որ արեգակի սպիտակ լույսը,տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբն է։Իսահակ Նյուտոն
3. Ի՞նչպիսին է կենդանիների աչքի կառուցվածքը։
4. Բացատրե՛ք լուսացույցի գունավոր ապակիների 《գործողությունը》։
5. Թվարկե՛ք արեգակնային սպեկտրի գույներն ըստ հաջորդականության։

Մարտ 7֊11

Սովորել՝

Աչք և տեսողություն։Տեսողության հիգենա։ Դասարանական աշխատանք։ Պատասխանել հարցերին

1.Ո՞րքան է նորմալ աչքի լավագույն տեսողության հեռավորությունը։

25 սանտիմետր

2.Թվարկե՛ք մարդու աչքի մասերը և նշե՛ք դրանց նշանակությունը։

երջատաղանթ, բիբ, ակնաբյուրեղ, ծիածանաթաղանթ, ապակենման մարմին, ակնապատյան, ցանցաթաղանթ, տեսողական նյարդ

3.Ձեզ հայտնի ի՞նչ եղանակով են կարճատեսությունը շտկում։ 4.Ի՞նչ է պետք անել տեսողության արատները կանխելու համար։

Տնային առաջադրանք :

1. Ինչն է վնասում մարդու աչքի տեսողությունը: Պարկած վիճակում գիրք կարդալը
2. Ինչի պատճառով են զարգանում աչքի արատները: Եթե անում էս աչքին վնասող բաներ օրինակ կարդալ պարկած, ապա զարգանում է աչքի արատը:
3. Ինչպես է մարդու աչքի մեջ առաջանում պատկեր:
4. ա)Նորմալ աչքը չլարված վիճակում զուգահեռ չառագայթները հավաքում է ցանցաթաղանթի վրա գտնվող կետում: բ)Կարճատես աչքում զուգահեռ ճառագայթները հավաքվում են ցանցաթաղանթի առջևում: , գ)Իսկ հեռատես աչքում ՝ ցանցաթաղանթի հետևում: Ըստ նկարի ՝ պարզաբանեք այս միտքը և փորձեք մեկնաբանել կարճատեսության և հեռատեսության շտկման եղանակները:

Կարճատեսուտյունը և հեռատեսուտյունը շտկվում են տարբեր ակնոցների օգնությամբ: Օրինակ կարճատեսության համար կանոցի ապակին գոգավոր է, իսկ հեռատեսուտյան համար ակնոցի ապակին ուռուցիկ:

Փետրվարի 21֊25

Սովորել՝ Լույսի անդրադարձումը։Հայելիներ Դասարանական աշխատանք Պատասխանել հարցերին

• Ի՞նչ օրենքով է կատարվում լույսի անդրադարձումը։
• Առարկայի ի՞նչպիսի պատկեր է առաջանում հարթ հայելում։ Տնային առաջադրանք Պատասխանել հարցերին
• 1.Ո՞ր անկյուն է կոչվում անկման անկյուն։

Ընկնող ճառագայթի և հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի կազմած անկյունը կոչվում է անկման անկյուն:

• 2.Նշի՛ր հայելիների տեսաները։

հառտ, ուռացիկ, գոգավոր

• 3.Ո՞ր անկյուն է կոչվում անդրադրաձման անկյուն։

Անդրադարձած ճառագայթի և հայելու մակերևույթին տարված ուղղահայացի կազմած անկյունը կոչչվում է անդրադրաձման անկյուն:

• 4.Ի՞նչի շնորհիվ են ծառերը,շենքերը և այլ առարկաները երևում բոլոր կողմերից։

Մարմինները լույս չեն արձակում, սակայն տեսանելի են, քանի որ անդրադարձնում են լույսի աղբյուրներից իրենց վրա ընկած լույսը:

Փետրվարի 14-18

Սովորել

Լույսի աղբյուրներ,լույսի ուղղագիծ տարածումը: Արեգակի և Լուսնի խավարումները:

1. Ի՞նչու ենք Արեգակը և աստղերը համարվում լույսի բնական,իսկ մոմը և էլեկտրական լամպը՝ արհեստական աղբյուրներ: Արեգակը, լուսինը և այլ մարմիններ որոնք ինքնուրույն են լույս հանում կոչվում են լույսի բնական աղբյուրներ: Իսկ լամպը, մոմը և այլ մարմիններ որոնք էլեկտրականությամբ են մյանում կոչվում են արհեստական աղբյուրներ:
2. ի՞նչ երևույթներ են հաստատում համասեռ միջավայրում լույսի ուղղագիծ տարածումը: Թափանցիկ համասեռ միջավայրում լույսը տարածվում է ուղղագիծ:
3. Ի՞նչ կկատարվեր, եթե լույսի ճառագայթները շրջանցեին իրենց ճանապարհին եղած անթափանց արգելքները:
4. Օգտվելով վերևում նշված նկարից՝ բացատրե՛ք Լուսնի լրիվ և մասնակի խավարումները: Լուսինը սեփական լույսից զուրկ անթափանց մարմին է: Երբ այն հայտնվում է Արեգակի և Երկրի միջև, լրիվ կամ մասնակի ծածկում է Արեգակի տեսանելի սկավառակը: Լուսնի կոնաձև ստվերն ընկնում է Երկրի վրա: Երկրի մակերևույթի լրիվ ստվերի սահմաններում հայտնված մասերից դիտվում է Արեգակի լրիվ խավարում: Ոչ լրիվ ստվերում գտնվող տեղերից դիտվում է Արեգակի մասնակի խավարում:

Տնային առաջադրանք։

1. Ինքնուրույն լույս արձակող մարմիներն անվանում են արև, լուսին, աստղեր և այլն։
2. Մարդը ի՞նչ լույսի աղբյուրներ է ստեղծել։ Էլեկտրական լամպ, մոմ…
3. Ո՞ր դեպքում է դիտվում Արեգակի խավա֊րումը։
4. Լուսինը ինչպիսի՞ մարմին է։
5. Ի՞նչպես են տարածվում լույսի փնջերը։